Rosja wobec wymiaru wschodniego Europejskiej Polityki Sąsiedztwa Unii Europejskiej

 Obszar poradziecki zajmuje szczególne miejsce w polityce zagranicznej Federacji Rosyjskiej. Jej głównym celem jest pogłębienie współpracy z byłymi republikami związkowymi zarówno w wymiarze dwustronnym poprzez zacieśnienie kontaktów politycznych i rozwój stosunków gospodarczych, jak i na płaszczyźnie wielostronnej w ramach ustanowionych struktur integracyjnych (np. Wspólnoty Niepodległych Państw oraz Eurazjatyckiej Unii Gospodarczej). Dążąc do jego osiągnięcia, a tym samym wzmocnienia własnej pozycji na arenie międzynarodowej, władze Rosji odwołują się do różnego rodzaju instrumentów, m.in. środków wywierania nacisku (takich jak podwyższanie cen gazu czy użycie siły militarnej). W największym stopniu narzędzia te mają zastosowanie do tych krajów, które wyrażają chęć integracji ze strukturami zachodnimi. Po rozszerzeniu w 2004 r. Unia Europejska zaczęła zwracać coraz większą uwagę na potrzebę zacieśnienia współpracy z państwami sąsiedzkimi i wspierać ich reformy wewnętrzne, dążąc do wzmocnienia bezpieczeństwa europejskiego. W tym celu została ustanowiona Europejska Polityka Sąsiedztwa, później natomiast powstał program Partnerstwa Wschodniego skierowany do takich państw, jak Armenia, Azerbejdżan, Białoruś, Gruzja, Mołdawia oraz Ukraina. Jego głównym celem jest zintensyfikowanie współpracy między UE a tymi państwami m.in. poprzez zawarcie umów stowarzyszeniowych obejmujących strefy wolnego handlu. W związku z tym powstaje pytanie o stanowisko Federacji Rosyjskiej uznającej obszar poradziecki za własną strefę wpływów wobec zbliżenia wspomnianych państw do UE. Przeprowadzona analiza pozwala stwierdzić, że władze Rosji – kierując się realistycznymi celami polegającymi na utrzymaniu kontroli nad obszarem poradzieckim – postrzegają wschodni wymiar Europejskiej Polityki Sąsiedztwa jako zagrożenie dla własnych interesów w regionie.