Nomen omen. Studium antroponimiczno-aksjologiczne

 Monografia Izy Matusiak-Kempy poświęcona jest analizie nazw osobowych utworzonych od nazw pospolitych w kontekście potocznego systemu wartości. Większość z omawianych nazw osobowych współcześnie funkcjonuje jako nazwiska, czyli struktury skostniałe i pozbawione znaczenia leksykalnego, w przeszłości jednak, kiedy powstawały, były nadawane z określonych powodów, odpowiadając na potrzeby charakteryzowania i identyfikowania człowieka zajmującego centralne miejsce w swym systemie pojęciowym. Autorka w swojej pracy odsłania cechy pożądane i niepożądane w człowieku jako istocie biologicznej, społecznej, wartościującej oraz nazywającej świat i ludzi. Analiza antroponimów ukazuje, z jakich kategorii semantycznych czerpano, aby scharakteryzować bliźnich pod względem urody, witalności, cnót i wad moralnych, a także zalet i niedostatków poznawczych. Książka ma charakter interdyscyplinarny, inspirowana jest ideą Wilsonowskiej konsiliencji. Rekonstrukcja okazów językowych wsparta została kontekstami z różnych gałęzi wiedzy o człowieku: psychologii, socjobiologii, psychologii ewolucyjnej, antropologii. Połączenie wymienionych dziedzin wiedzy z wiedzą onomastyczną pozwoliło odsłonić repertuar ukształtowanych w procesie ewolucji wartości - niezmiennych od tysięcy lat, obecnych w codziennym życiu i ewokowanych m.in. za pomocą nazw osobowych.