Przejścia. Z Renesansu do Baroku

"Przejścia. Z Renesansu do Baroku" to kolejna, po "Barokowej melokuchni", książka Philippe’a Beaussanta, która ukazuje się w polskim tłumaczeniu. Tym razem autor – wybitny muzykolog, pisarz i znawca estetyki baroku – sięga po wybrane arcydzieła przełomu XVI i XVII wieku, z zamiarem uchwycenia istoty „przejścia”, które naznaczyło sztukę, muzykę i literaturę tamtego okresu. Tytułowe „przejście” stanowi słowo-klucz dla całej opowieści, gdzie na wielu płaszczyznach jego sens poddawany będzie wielorakiej interpretacji. W odniesieniu do historii kultury będzie to zatem moment zwrotny, czas przemijania jednej epoki i nadejścia kolejnej, etap dziejowy, w którym stykają się ze sobą pierwiastki schyłkowe i prekursorskie. W sferze dociekań estetycznych „przejście” stanie się synonimem przenikania różnych dziedzin sztuki, przenikania harmonijnego i urodzajnego w arcydzieła. Między obrazami Veronesa, Tintoretta, Caravaggia, muzyką Monteverdiego i poezją Tassa istnieją zdaniem Beaussanta wzajemne powiązania – przejścia – które autor stara się wytropić i uwidocznić. W barwnym i przejrzystym stylu, nie pozbawionym elegancji i lekkości pisarz odsłania przed czytelnikiem kolejne oznaki tych niezwykłych przeobrażeń: czasu wkraczającego do malarstwa, malarstwa, które staje się teatrem, emocji, które zaczynają drążyć muzykę i muzyki, która z poezją pospołu zapowiada nadejście barokowej opery.

Wreszcie w wymiarze filozoficznym „przejściowość” w książce Beaussanta oznaczać będzie poczucie bezustannej przemiany świata i człowieka, nieuchwytną i niedająca się zamknąć w literackim opisie metamorfozę, którą – tak jak przed ponad 400 laty Montaigne – można co najwyżej „próbować” odmalować.

Książce towarzyszą reprodukcje omawianych dzieł (w duotonach) oraz sporządzona przez autora dyskografia utworów muzycznych w interpretacjach wiernych duchowi epoki.