Granice języka. Samookreślenia Polaków na Białorusi i Litwie

Praca to „szczegółowy raport z rozmów z respondentami i interpretacja danych uzyskanych z wywiadów, które autorka przeprowadziła z 22 rozmówcami mówiącymi po polsku, z osobami wskazującymi na polskie pochodzenie jako składnik własnej tożsamości. Teren badań to obszar w pobliżu granicy między Białorusią i Litwą [...].

           Autorka przedstawia okoliczności rozmów z respondentami, wskazuje więc na sytuacje komunikacyjne, w jakich dane językowe były zbierane, a z treści rozmów wyłania się obraz biografii i doświadczeń życiowych osób mówiących po polsku, mieszkających na Białorusi i Litwie. [...] Punktem wyjścia badań jest przekonanie, że ludzie z określonej grupy społecznej intuicyjnie pojmują rzeczywistość, w której funkcjonują. W odniesieniu do języka i tożsamości pojmują zatem, co to znaczy mówić po polsku i być Polakiem. Mają też własne przekonania na temat zmian tożsamości i poprawnej postaci polszczyzny.

           Rozprawa Ackermann przynosi nie tylko dane na temat użycia polszczyzny na Litwie i Białorusi, lecz także jest zbiorem ważnych obserwacji i uwag na temat środowisk związanych z Polską na tych terenach. Respondenci wiele o sobie opowiadają, wiadomo zaś, że opowiadanie (podobnie jak język w konkretnej postaci) jest nośnikiem istotnych informacji antropologicznych, a więc — kulturowych”.

(Z recenzji prof. Zbigniewa Klocha)