Polska i Ukraina: problemy i perspektywy

 Monografia ta jest zbiorem dwudziestu trzech rozdziałów opracowanych przez polskich i ukraińskich badaczy, którzy reprezentują różne dziedziny nauki. Dzięki temu książka zyskuje walor interdyscyplinarności oraz zapewnia wszechstronne spojrzenie na dziedzictwo kulturowe Polski i Ukrainy oraz perspektywy rozwojowe obu krajów. Głównym celem publikacji jest naświetlenie problemów, z jakimi obecnie zmagają się oba kraje, ich wzajemnych skomplikowanych relacji (historycznych i współczesnych), a także ukazanie perspektyw dalszego współistnienia. Jest to szczególnie ważne w czasach postprawdy, w których to odwoływanie się do emocji ma większą siłę przebicia niż fakty i rzetelne informacje. Liczące się coraz bardziej relatywizm i osobiste przekonania – jak pisze w swojej książce Postprawda (2017), angielski dziennikarz Matthew d'Ancona – nie przyniosą przecież niczego dobrego. Dlatego zaangażowanie oraz rzeczowe i profesjonalne podejście do często trudnych tematów są jedyną szansą na budowanie pozytywnych relacji i rozwoju społeczno-gospodarczego. Dotyczy to zarówno spraw wewnętrznych jak i wzajemnych relacji pomiędzy naszymi krajami. Niniejsza książka ma jeszcze jeden walor. Autorzy często ukazują spojrzenie na dany problem czy zagadnienie z perspektywy sąsiada: polscy autorzy piszą o sprawach ukraińskich a ukraińscy o polskich. Redaktorom niniejszego opracowania takie podejście jest bardzo bliskie. Trafnie określił to amerykański historyk i analityk, profesor Uniwersytetu Yale, Timothy Snyder, który – rozpoczynając swoje krótkie wystąpienie z okazji 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości – powiedział: Marzyło mi się, jak przygotowywałem ten wykład, o takim świecie, w którym mógłbym zaprosić Polaka do USA, by wytłumaczył znaczenie niepodległości amerykańskiej. Wydaje mi się, że taki świat byłby lepszy, a na pewno ciekawszy i zabawniejszy. Właśnie takie świeże podejście daje szansę na dojrzenie czegoś, co było dotychczas ukryte lub nie do końca zrozumiane. Nawet w tak rozbudowanej publikacji jak ta nie można opowiedzieć o każdym problemie, z jakim zmagają się nasze, sąsiadujące ze sobą kraje. Nie można też wskazać wszystkich perspektyw na przyszłość. Warto jednak zagadnienia te podejmować nawet jeśli stanowią tylko niewielką część całości. Takich cząstkowych odpowiedzi próbowali udzielić autorzy poszczególnych rozdziałów.

 The book is a collection of twenty three chapters by Polish and Ukrainian scholars who represent a wide range of academic disciplines. It is thus not only interdisciplinary but can also provide the reader with a broad perspective on Polish and Ukrainian cultural heritage and development of both countries. The main aim of the publication is to show challenges that both countries currently face, their mutual relations – both historical and contemporary, as well as prospects of their further coexistence. It seems particularly important to raise such issues in the times of post-truth when appealing to emotions carries more clout than facts and reliable information. Relativism and personal convictions gaining on importance will serve no good, as Matthew d'Ancona, an English journalist, writes in his book Post-Truth (2017). A factual and professional approach is needed to discuss what are often difficult subjects in order to strengthen good relations and socioeconomic development. The book is significant in one more respect. The authors frequently present an issue from the neighbour’s perspective, that is to say, the Polish authors write about Ukraine and the Ukrainian about Poland. The editors find such an approach highly appealing. As Timothy Snyder, an American historian, analyst and professor at Yale University, aptly put it during his speech on the occasion of the 100th anniversary of Poland regaining independence: When I was preparing the speech, I dreamt about a world in which I could invite a Pole to the USA so that he could talk about the importance of the United States’ independence. It seems to me that such a world would be more interesting and funny, if not a better place. The fresh approach may allow for more insight into what has remained hidden or has not been fully understood yet. It is impossible even for a comprehensive publication to discuss every single challenge that our countries face. It is also not possible to indicate all their future prospects. Nevertheless, the issues presented here are worth our attention even if they comprise only a fraction of the whole picture. The works included here are an attempt to cast some light on some sections of it.