Józef Gawlina. In viam pacis. Dziennik Biskupa Polowego Wojs

Józef Gawlina, syn ziemi raciborskiej, ksiądz diecezji katowickiej, biskup Polowy Wojska Polskiego Drugiej Rzeczypospolitej, opiekun polskich emigrantów i  uchodźców rozsianych po całym świecie. Zostawił po swoim bogatym życiu szczególne świadectwo – Dziennik, a więc nie wspomnienia pisane po latach, ale notatki czynione z dnia na dzień, a niejednokrotnie z godziny na godzinę. W czasie II wojny był świadom, że uczestniczy w najważniejszych dla Polski wydarzeniach. Był wśród tych, którzy nie poddali się, walcząc na wszystkich frontach II wojny światowej. Był we Francji, gdzie formował się rząd RP na uchodźstwie, przy rządzie polskim w Londynie, wśród zesłańców polskich w  Związku Sowieckim, razem z żołnierzami na Bliskim Wschodzie, pod Monte Cassino, pod Ankoną i Bolonią, oznaczony orderem Virtuti Militari. Baczny obserwator i zarazem  uczestnik wydarzeń, które tworzyły losy Polski wprawdzie pokonanej, ale niezwyciężonej. Lektura jego Dziennika pozwala śledzić na bieżąco, jak tworzy się Historia powojennej Europy. Arcybiskup Wiktor Skworc