Sen nieboszczyka. Polski hoffmanizm w XIX wieku

Z wielkim zainteresowaniem i przyjemnością przeczytałam książkę Magdaleny Rudkowskiej. Przedstawia ona nurt hoffmanizmu jako zjawisko w kulturze polskiej oryginalne, odmienne od dominującego tonu martyrologiczno-patriotycznego, nurt mocno związany z europejskim dyskursem. W tej książce równie ważna jak teksty literackie jest krytyka: dyskusje i polemiki rozwijające się przez cały wiek.

Przekonuje mnie dobrze udokumentowana teza Autorki, że nurt hoffmanizmu pozwalał wyrazić traumę po powstaniu listopadowym, a tematy obłędu, snu, śmierci, majaków i gorzki humor pasowały lepiej do sytuacji popowstaniowej oraz stanu ducha pisarzy w kraju niż tragizm i realizm. Zwłaszcza u młodego Kraszewskiego, którego opłakana sytuacja życiowa oraz ciężka melancholia zostały szerzej ukazane i są tego przejmującym, charakterystycznym przykładem.

Nowoczesny warsztat, znakomite oczytanie we współczesnej humanistyce, czego dowodem jest imponująca bibliografia, pozwoliły Autorce ująć temat hoffmanizmu w sposób niebanalny, nowatorski i postawić tezy ważne dla poszerzenia naszej wiedzy o kulturze polskiej w XIX wieku.

z recenzji prof. dr hab. Marty Piwińskiej