Przechadzki po polskiej literaturze najnowszej

Jak pisał przed stu pięćdziesięcioma laty Charles Baudelaire, „Przyjemność oglądania teraźniejszości nie zależy tylko od piękna, które ją stroi, ale również od jej cechy zasadniczej – że jest teraźniejszością”. Przyjemność zatem, ale i pożyteczność przechadzek po zmieniającej się literaturze ostatniego ćwierćwiecza, a więc czasów nam najbliższych i nas kształtujących, zależy właśnie od tej „cechy zasadniczej”: bycia teraźniejszością. Autorzy książki dokonują całościowych lub punktowych oglądów status quo polskiej literatury, by uchwycić jej specyfikę i (nie)przemijalność, nie tyle „piękno”, ile różnorodność i różnowartościowość form ekspresji doświadczenia współczesnego człowieka. Wybór tematów artykułów porządkuje rzeczywistość literacką ostatniego dwudziestopięciolecia wedle nurtów i tendencji, rodzajów i gatunków literackich, tematów i autorów – nie ma tu układu linearnego (rekonstrukcji historycznoliterackiej) ani zbieżnego (tj. opisywania różnic w obrębie jednego rodzaju literackiego), to ciągłe przechodzenie przez oba modele. Dlatego tytułowe „przechadzki” oznaczają w zamyśle Autorów opowieść o najważniejszych zjawiskach literackich ostatniego czasu. Przechadzka po literaturze – nieśpieszna, wielostronna, bo wieloautorska i wielotematyczna – jest zaproszeniem do przyjrzenia się wybranym zagadnieniom, tym, które najbardziej przyciągają wzrok czytelnika i badacza, rozpoznania najbardziej charakterystycznych elementów w pejzażu literatury najnowszej. W poetykę „przechadzki”, ukształtowaną przez tradycję eseistyczną, wpisana została i korzyść intelektualna, i przyjemność lekturowa. Jednocześnie mniej obowiązująca formuła nie zakłada ścisłego ani pełnego opisu literatury po roku 1989.