Kultury Żydów, t. 1: Śródziemnomorskie początki

Wydane według pomysłu i pod redakcją profesora Davida Bialego trzytomowe dzieło o kulturach Żydów prezentuje najwyższy poziom humanistyki. Jest zbiorem świetnie napisanych esejów i ukazuje to, co można nazwać zmienną duchowością i obyczajowością Żydów w zmieniającym się otoczeniu spo­łecznym. Nadrzędna teza tego dzieła jest wyrazista: nie ma czegoś takiego jak ponadhistoryczna tożsamość Żydów. Tych tożsamości jest wiele, a Żydzi zachowują swoją indywidualność nie tyle przez oddzielenie się od innych kultur, ile przez zetknięcie z innymi narodami; akulturacja prowadziła zwy­kle do wytworzenia na styku dwóch społeczności jakiejś swoistej odmiany żydowskiej kultury. Z kolei w próbach separowania się od otoczenia często zapożyczano i wykorzystywano na własny użytek motywy i symbole dostęp­ne już wcześniej w zastanym otoczeniu kulturowym. Dotyczy to języków, literatury, sztuki, zdobnictwa czy myśli filozoficznej.

Warto sięgnąć po książkę, żeby zobaczyć, jak odważnie i interesująco można uprawiać historię kultury. Z pierwszego tomu Kultur Żydów dowiemy się wie­le o dziejach Żydów od starożytności na Bliskim Wschodzie po czasy włoskie­go renesansu.

(Paweł Śpiewak)