Komentarz do Księgi Psalmów (Papirus z Tura) cz. I: Ps 20-30 (LXX)
Ślepy Dydym, Roland Marcin Pancerz
Stron: 380
Dział: historia starożytna
ISBN: 9788363440442
|
|
---|---|
Dydym Ślepy (313-398) urodził się i żył w Aleksandrii. Stracił wzrok w wieku dziecięcym, jednak pomimo kalectwa zdobył rozległą wiedzę świecką i teologiczną. Nauczał chrześcijańskie elity intelektualne w szkole aleksandryjskiej, prowadził samotne ascetyczne życie. Idąc za Filonem i Orygenesem, rozwijał alegoryczną egzegezę Pisma. Był szanowanym obrońcą prawdy o współistotnej Trójcy i integralnym człowieczeństwie Chrystusa. Powielenie błędów Orygenesa ściągnęło na niego potępienie w VI w., wskutek czego zniszczono wiele jego pism.
W 1941 r. w egipskim Tura przypadkowo odkryto siedem dzieł Dydyma, które niegdyś zostały prawdopodobnie ukryte przez jego zwolenników. Jednym z tych pism jest publikowany tu w przekładzie polskim Komentarz do Księgi Psalmów (Ps 20-44), będący wiernym zapisem lekcji prowadzonych przez Aleksandryjczyka. Dopiero papirusy odkryte w Tura pozwoliły dokładniej poznać doktrynę niewidomego nauczyciela.
Ze Wstępu
Publikowany przez nas w dwuczęściowym przekładzie polskim Komentarz do Księgi Psalmów, obejmujący Psalmy 20-44 (LXX) z pewnymi lukami (CPG 2550/1-5), to dokument odnaleziony w 1941 r. pośród przeszło 2000 kart papirusu w pobliżu ruin klasztoru Arseniusza w Tura w Egipcie. Ostatecznie badacze przypisali odkryte tam dzieła Orygenesowi i Dydy-mowi Ślepemu z Aleksandrii. Dojście do takich wniosków nie obyło się bez pewnych trudno-ści, w kodeksach brak bowiem imion autorów, a imię Dydyma podane jest jedynie w krótkim dziele przedstawiającym jego dysputę z heretykiem, zwolennikiem Apolinarego z Laodycei. Na bazie porównań z katenami egzegetycznymi oraz dziełami innych autorów uczeni dość szybko przypisali Dydymowi komentarze do Księgi Rodzaju, Hioba i Zachariasza oraz krótki urywek Komentarza do Ewangelii Jana. Więcej trudności przysporzyły komentarze do Księgi Psalmów i Eklezjastesa, gdyż między nimi a odpowiednimi komentarzami Dydyma, przekazanymi przez kateny, nie zachodziła zgodność werbalna. Uczeni zwrócili jednak uwagę na szeroką zbieżność idei, niektórych wyrażeń oraz używanych argumentów, a różnice językowe i stylistyczne wytłumaczyli tym, że In Psalmos (podobnie jak In Ecclesiasten) odkryte w Tura to wierny zapis Dydymowych lekcji, dokonany na żywo przez słuchacza (skrybę), podczas gdy kateny przekazują oficjalnie opublikowane komentarze Aleksandryjczyka.
Ślepy Dydym, Roland Marcin Pancerz
Wydawnictwo OO. Bernardynów "Calvarianum", 2018
Dział: historia starożytna
Stron: 380
ISBN: 9788363440442