Stanisław Bożywoj Rutkowski. Pamiętnik z oflagów 1939-1945

Stanisław Bożywoj Rutkowski (1898-1989) to człowiek, który w wieku 16 lat założył mundur, aby bić się o Niepodległą Polskę. Nie zdjął go aż do 1945 r. Walczył w legionach Józefa Piłsudskiego; w Polskim Korpusie Posiłkowym; w II Korpusie Polskim w Rosji dowodzonym przez generała Józefa Hallera; w 4 Dywizji Strzelców tworzonej na Kubaniu (Stanica Paszkowska) i dowodzonej przez Lucjana Żeligowskiego; w 10 Dywizji Piechoty toczącej boje z Ukraińcami w Galicji. Brał też udział w wojnie z bolszewikami w 1920 r. W II Rzeczypospolitej pracował m.in. w Wojskowym Biurze Historycznym i publikował znakomite opracowania dotyczące polskiego wysiłku zbrojnego w okresie odzyskiwania niepodległości. We wrześniu 1939 r. w randze podpułkownika stał na czele 30 Pułku Strzelców Kaniowskich, z którym przebił się do Warszawy i wziął udział w jej obronie. Potem był więziony w kilku oflagach, czynnie uczestnicząc w obozowym ruchu oporu. Do Polski wrócił w 1946 r., ale także w czasach PRL-u zachowywał postawę godną, angażując się w działania Konfederacji Polski Niepodległej razem z Andrzejem Ostoją-Owsianym i jego synem Adamem. O jego dokonaniach może zaświadczyć blisko związany z rodziną Rutkowskich sędzia Bogusław Kazimierz Nizieński -kanclerz Orderu Orła Białego.

Został odznaczony m.in.: Orderem Virtuti Militari IV i V klasy, Krzyżem Niepodległości, Orderem Polonia Restituta IV i V klasy, ośmiokrotnie Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi, czechosłowackim Orderem Białego Lwa 4 klasy, Krzyżem Armii Krajowej oraz czterokrotnie Medalem Wojska Polskiego.

Pamiętnik z oflagów 1939-1945 podpułkownika dyplomowanego Stanisława Bożywoja Rutkowskiego, opracowany przez prof. Wojciecha Polaka i dr Sylwię Galij-Skarbińską, to interesująca relacja historyczna, a zarazem świadectwo patriotyzmu polskich żołnierzy, którzy nawet w niewoli stawiali opór okupantowi i toczyli konspiracyjną walkę o Wolną Polskę. Pamiętnik pochodzi z prywatnych zbiorów generała Zbigniewa Nowka.