Ulepszanie człowieka. Fikcja czy rzeczywistość?

Książka jest, najogólniej ujmując, najpierw niezwykle rzetelnym opisem najważniejszych poglądów czternastu prominentnych zachodnich (w tym także z antypodów) przedstawicieli transhumanizmu, następnie wnikliwym poddaniem ich tez i uzasadnień polemice. Polemika ta jest prowadzona z pozycji filozofii realistycznej (mimo że nie deklarowanej wprost) i z uwzględnieniem badania spójności aparatury pojęciowej, jaką posługują się transhumaniści. […]

Przybliżenie przez Autora głośnego nurtu kulturowego, jakim jest transhumanizm, jest co najmniej po dwakroć ważne. Po pierwsze – w postaci przedstawionej w recenzowanej książce – jest ono przekazem oryginalnym, tzn. opracowanym na podstawie studium oryginalnych tekstów źródłowych (najczęściej nieprzetłumaczonych na język polski), nie jest to więc wiedza z „drugiej ręki”. Po drugie – przekaz poglądów dość różniących się czternastu autorów nie nosi znamion tego, co zwykło się nazywać „mozaiką”, a więc nie jest katalogiem sklasyfikowanych poglądów, wzorowanym na katalogu ofert. Mocne stanowisko filozoficzne Autora pozwala mu poruszać się wśród różnych myśli (czasem radykalnych) z erudycją i mądrym namysłem. Owocuje to systematycznym przybliżaniem tego, co wartościowe w transhumanizmie, i tego, co może zagrażać tożsamości osoby i wspólnoty, a nawet egzystencji populacji ludzkiej.

Teresa Grabińska, dr hab., prof. AWL

Treść recenzowanej książki dobrze wpisuje się w prowadzone ostatnio spory i dyskusje, zarówno w Polsce, jak i na świecie, wokół idei transhumanizmu. Najkrócej sprawę ujmując, Autor chce odpowiedzieć na trzy podstawowe pytania (choć sam wprost tych pytań nie stawia), które ujawniają się w strukturze poszczególnych rozdziałów: 1. W jakim celu człowiek ma być ulepszany? 2. W jaki sposób ma się to odbywać, aby było to nie tylko skuteczne, ale także godziwe? 3. Czy różniący się w ocenach zarówno filozofowie, jak i naukowcy mogą dojść do choćby minimalnej zgody, a jeżeli tak, to w jaki sposób? […]

Uważam, że zamiar wydania książki na temat dyskusji i sporów etycznych wokół propozycji ulepszania człowieka jest godny rekomendacji. Rozwój techniki, jak i zachodzące we współczesnym świecie przemiany kulturowe powodują, że procesu tego nie da się zatrzymać. Co więcej, mnogość celów, wskazywanych zarówno przez zwolenników, jak i przeciwników ulepszania, będzie dodatkowo intensyfikować podejmowane działania. Liczba argumentów za, jak i przeciw, też będzie się zwiększać. Potrzebny jest zatem jakiś dialog społeczny, ale przede wszystkim filozoficzny, na temat szans i zagrożeń, jakie one niosą, umożliwiający ocenę ich słuszności lub niesłuszności, dokonywaną z etycznego punktu widzenia.

Ks. prof. dr hab. Ryszard Moń