Życie we własnym rytmie. Socjologiczne studium slow life w dobie społecznego przyspieszenia

Jaką rolę pełni czas w codzienności jednostki? W jakim stopniu (od)zyskanie poczucia sprawczości w „grze” o czas wpływa na indywidualną tożsamość? Czy trafne są tezy mówiące, że slow life jest prostą odpowiedzią na zintensyfikowane tempo życia? Co tak naprawdę kryje się pod często powtarzanym hasłem „żyj we własnym rytmie”?

            Autorka prezentowanej książki podejmuje próbę znalezienia odpowiedzi na te i inne pytania, dając pierwszą na polskim rynku wydawniczym propozycję analitycznego ujęcia zjawiska slow life z perspektywy socjologii czasu. Treść publikacji wpisuje się w liczne rozważania nad wartością czasu we współczesnych społeczeństwach. Stanowi ona nawiązanie do podejmowanych w Polsce – głównie w latach 70. i 80. – socjologicznych badań nad temporalnością, a także do studiów międzynarodowych realizowanych obecnie w ramach nurtu time use studies. Dzięki zastosowaniu zasady kontrastu (przyspieszenie – spowolnienie), przedstawiona analiza obejmuje też zagadnienia związane z funkcjonowaniem imperatywu akceleracyjnego, który nakazuje jednostce podporządkować się regule „robić więcej w tym samym czasie = robić szybciej”.

            Książka przeznaczona jest dla przedstawicieli szerokiego nurtu nauk społecznych, badaczy i studentów oraz osób zainteresowanych temporalnymi aspektami życia społecznego, w tym metodami badania czasu.

 

 

WprowadzenieRozdział 1. Społeczne przyspieszenie: uwarunkowania, zróżnicowanie, strategie przystosowawcze1.1. Pomiędzy czasem nowoczesnym a ponowoczesnym: kilka elementarnych uwag o akceleracji1.2. Ekonomiczne ramy technologicznego przyspieszenia1.3. Intensyfikacja zmian społecznych1.4. Obiektywne i subiektywne aspekty przyspieszenia tempa życia1.5. Akceleracja w świetle empirii1.6. Temporalna dyferencjacja i „białe plamy” na mapie przyspieszenia1.7. Strategie przystosowawcze1.7.1. Pierwsza strategia: wprowadzenie elementów paradygmatu spowolnienia1.7.2. Druga strategia: zwrot ku temporalnej autonomii i „wzbogacaniu” czasuRozdział 2. Slow life w Polsce i na świecie. Różne przejawyparadygmatu spowolnienia oraz ich interpretacje2.1. Oblicza spowolnienia na świecie2.2. Podróże, moda i rodzina jako wybrane egzemplifikacje slow life w codzienności2.3. Idea spowolnienia w Polsce. Specyfika zjawiska2.4. Slow life a pokrewne style życia2.5. Dyskusja o fenomenie spowolnienia: rekonstrukcja wybranych wątkówRozdział 3. Metodologia badań własnych3.1. Warsztat i cele badawcze3.2. Przebieg procesu badawczego3.2.1. Respondenci: trudności, kryteria doboru, ostateczny kształt próby3.2.2. Pierwszy etap: wywiady narracyjne3.2.3. Drugi etap: dzienniki czasu, kwestionariusze presji czasu, fotografie3.2.4. Trzeci etap: wywiady pogłębione3.2.5. Metody analizy i opracowania wynikówRozdział 4. Imperatyw przyspieszenia: główne akceleratory, skutki i schemat funkcjonowania4.1. Skąd się wzięło przyspieszenie?4.2. Podstawowe akceleratory życia społecznego4.2.1. Akcelerator nr 1: ekonomia4.2.2. Akcelerator nr 2: praca4.2.3. Akcelerator nr 3: konsumpcjonizm4.2.4. Akcelerator nr 4: media i technologie4.2.5. Miasto: soczewka procesów przyspieszenia4.3. Jednostkowe i społeczne konsekwencje intensyfikacji tempa życia4.4. Specyfika funkcjonowania reguły akceleracyjnejRozdział 5. Slow life jako narzędzie „wzbogacania” czasu5.1. Mity na temat spowolnienia5.2. Sześć aspektów temporalnego bogactwa przedstawicieli nurtu slow life5.2.1. Mieć czas – aspekt chronometryczny5.2.2. Synchronizacja – aspekt chronologiczny5.2.3. Poczucie temporalnej sprawczości – aspekt indywidualny5.2.4. Realizacja temporalnej sprawczości – aspekt społeczny5.2.5. Polirytmiczność – aspekt pluralistyczny5.2.6. Celebrować czas – aspekt przyjemnościowy5.3. „Wzbogacony” czas = „wzbogacone” życieZakończenieLiving in your own rhythm: a sociological study of slow life in an era of social acceleration (summary)BibliografiaAneksCharakterystyka uczestników badaniaDrugi etap badań: instrukcja dla respondentów zawierająca formularz opisu zdjęć, kwestionariusz presji czasu, metryczkę oraz przykład wypełnionego dziennika czasuInstrukcja do części pierwszej – wykonanie zdjęćFormularz opisu zdjęćInstrukcja do części drugiej – kwestionariusz presji czasuInstrukcja do części trzeciej – jak uzupełnić dziennik czasu krok po krokuMetryczkaPrzykład wypełnionego dziennikaSpis tabelSpis wykresówIndeks osobowy