Partycypacja społeczna w samorządzie terytorialnym - aspekty prawne, ekonomiczne, społeczne

Partycypacja społeczna jest zjawiskiem, które zachodzi w sposób obiektywny, niezależnie od przekonań i postaw osób sprawujących funkcje publiczne, osób odpowiedzialnych za tworzenie prawa.
Partycypacja społeczna miała swoich orędowników już w XIX i XX wieku. Warto we wstępie wspomnieć Stanisława Staszica, który w 1816 roku założył organizację społeczno-gospodarczą pod nazwą Towarzystwo Rolnicze Hrubieszowskie. Było ono rodzajem instytucji spółdzielczej, która rozwijała lokalny przemysł i zapewniała zaspokajanie potrzeb swoim członkom. Ta spółdzielczość w wizji Stanisława Staszica była miejscem praktykowania uczestnictwa i samorządności.
Kolejny prekursor to socjalista Edward Abramowski, który postulował bezpaństwową organizację społeczeństwa w formie wolnych zrzeszeń. Według niego to obywatele mieli tworzyć własny system niezależny od państwa. Głosił on kooperatyzm i stawiał na samoorganizacje społeczeństwa, które na zasadzie dobrowolności świadomie będzie się angażować w życie społeczne.
Kontynuatorem poglądów Abramowskiego był w okresie międzywojennym Konstanty Krzeczkowski. Głosił on poglądy na rzecz uaktywnienia gmin i przywrócenia im samodzielności w dziedzinie np. finansów komunalnych. Postrzegał on gminę jako pierwsze miejsce wdrażania przedsiębiorczości społecznej i zaspakajania potrzeb życia społecznego. Wg K. Krzeczkowskiego to gmina, a nie państwo, była pierwotnym podmiotem budującym więzi społeczne.
Po II wojnie św., w 1981 roku polski papież Jan Paweł II wydał encyklikę Laborem Exercens, w której postrzega pracę jako klucz do rozwiązania kwestii społecznej, a człowiek traktowany jest w niej podmiotowo, a nie przedmiotowo i z tego wynika zespół wartości takich właśnie jak partycypacja i samorządność.
Partycypacja społeczna była praktykowana, często jako inicjatywy oddolne i teraz się do tej idei powraca w nowym kontekście np. służą temu celowi strategie rozwiązywania problemów społecznych oraz diagnozy społeczne.
Oddawana do rąk P.T. Czytelników praca zbiorowa stanowi powrót do źródeł, do tradycji więzi społecznych w społeczności lokalnej, ale w nowej sytuacji społecznej, prawnej i ekonomicznej. O tych aspektach partycypacji społecznej, a także o praktyce jej zastosowania w samorządzie terytorialnym jest mowa w niniejszej publikacji.
Książka ta skierowana jest do samorządowców, w tym organów wykonawczych, jak i członków organów uchwałodawczych jednostek samorządu terytorialnego, pracowników urzędów marszałkowskich, starostw powiatowych, urzędów gmin, pracowników naukowych, doktorantów, studentów oraz wszystkich osób zajmujących się tematyką partycypacji społecznej.