Rozwód w XIX wieku na centralnych ziemiach polskich. Praktyka stosowania Kodeksu Napoleona w latach 1808-1852
Piotr Z. Pomianowski
Stron: 450
Dział: historia XIX w.
ISBN: 9788365900067
|
|
---|---|
Pierwsza książka pokazująca, jak wyglądała praktyka rozwodowa na centralnych ziemiach polskich w XIX po rewolucji, jaką wprowadził dopuszczający rozwody Kodeks Napoleona. Poza analizą przepisów prawa, prezentuje ona podmioty procesu, jego przebieg i podstawy wytaczania spraw rozwodowych, przytaczając wiele cytatów z orzeczeń i zeznań świadków. Ponadto zawiera m.in. charakterystykę rozwodzącej się populacji oraz wykaz wszystkich ok. 2000 spraw rozwodowych, do których dotarł autor (choć dotąd uważano, że było ich kilka lub kilkanaście), a także liczne ilustracje.
W początkach XIX wieku na centralnych ziemiach polskich wprowadzono Kodeks Napoleona, dopuszczający cywilne rozwody. Jednak w literaturze przedmiotu wspominano dotąd o zaledwie kilkunastu przypadkach rozwiązania małżeństwa w Księstwie Warszawskim i Królestwie Kongresowym, wskazując, że instytucja ta nie przyjęła się nad Wisłą.
Tymczasem autor niniejszego opracowania ustalił, że na podstawie Kodeksu Napoleona rozwiązano na ziemiach polskich około 2000 małżeństw. W monografii tej wszechstronnie prezentuje on nieznany dotąd fenomen, jakim w polskim społeczeństwie pierwszej połowy XIX wieku był rozwód cywilny. Poza przepisami prawa analizuje m.in. skalę zjawiska, przyczyny rozpadu więzów rodzinnych i przebieg procesu, a także przedstawia charakterystykę rozwodzącej się populacji.
Podstawą analiz jest obszerny materiał źródłowy, obejmujący przede wszystkim zachowane wyroki trybunałów cywilnych pierwszej instancji (m.in. działających w Bydgoszczy, Kaliszu, Krakowie i Warszawie). Wszystkie odnalezione w źródłach sprawy rozwodowe zostały wykazane w załączonym do książki aneksie.
Spis treści
Wprowadzenie 13
Rozdział 1. Sakralizacja i laicyzacja prawa małżeńskiego w Europie 29
Rozdział 2. Podmioty procesu rozwodowego 71
Rozdział 3. Przebieg procesu rozwodowego 101
Rozdział 4. Podstawy wyroków rozwodowych 167
Rozdział 5. Rozstrzygnięcia dodatkowe 211
Rozdział 6. Ogłoszenie wyroku rozwodowego przez urzędnika stanu cywilnego 231
Rozdział 7. Skala zjawiska 239
Rozdział 8. Charakterystyka rozwodzącej się populacji 259
Zakończenie 287
Bibliografia 303
Aneks 325
Piotr Z. Pomianowski
CAMPIDOGLIO MARCIN TREPCZYŃSKI, 2018
Dział: historia XIX w.
Stron: 450
ISBN: 9788365900067