Wsłuchując się w muzykę. Studium z fenomenologii słuchania

Autorka przedstawia pojęcie wsłuchiwania się jako kategorię estetyczną, sięgając zarazem do tych tradycji filozoficznych, w których pojęcie wsłuchiwania się pojawiało się jako określenie sytuacji szczególnej, jako metafora filozoficzna, a także towarzyszyło wyodrębnianiu się dziedzin szczegółowych takich chociażby, jak filozofia dialogu czy filozofia spotkania.

Opisując różne aspekty doświadczania muzyki poprzez doświadczenie wspólnoty i widzenie aspektowe, autorka stara się naszkicować możliwe obszary filozoficznego badania muzyki jako badania szczególnego rodzaju percepcji. Fenomenologia słuchania opisuje wsłuchiwanie się jako podstawę szczególnej, na wskroś estetycznej relacji ze światem, relacji opartej na jakościowej ocenie, na współdziałaniu, na wspólnocie, a wreszcie na szczególnej odpowiedzi – rezonansie. Wsłuchiwanie się wyznacza wielozmysłowy, zaangażowany i otwarty sposób doświadczania. Zakreśla obszar zainteresowania i uwagi, która jest zarazem skupiona i rozproszona. Uwagi, która jest niezbędna, aby dotrzeć nie tylko do tego, co już na wstępie zostaje określone jako estetyczne, ale także do tego, co stanowi najmniejszy szczegół, niuans i jakość tego, co percypowane. Do tego, co stanowi tajemnicę, zagadkę sztuki, ale także do tego, co stanowi jej milczące wypowiedzenie się, jej gest w stronę odbiorcy.

Małgorzata A. Szyszkowska jest adiunktem w Zakładzie Estetyki Instytutu Filozofii na Uniwersytecie Warszawskim. Od 2016 roku kieruje Pracownią Filozofii Muzyki. Jej zainteresowania koncentrują się wokół estetyki i filozofii muzyki, fenomenologicznej estetyki Romana Ingardena, filozofii pragmatycznej Johna Deweya, doświadczenia estetycznego oraz terapeutycznej funkcji śpiewu.