Ziemia radzyńska 1864-1918

Wydawcą książki jest Radzyńskie Stowarzyszenie Inicjatyw Lokalnych, zaś tom ukazał się pod redakcją Agnieszki Gątarczyk i Artura Góraka. W słowie wstępnym redaktorzy piszą: 

Oddajemy do rąk P.T. Czytelników kolejny tom „Ziemi radzyńskiej”, który w programie wydawniczym 10-tomowej monografii widnieje na czwartym miejscu. Taka formuła monografii lokalnej, nie tylko dzieląca historię ziemi radzyńskiej na odrębne okresy ale i rozkładająca w czasie ich opracowanie pozwoliła też na rozłożenie w czasie badań, a nawet lepiej zmobilizowała do drobiazgowej pracy badawczej. Dowodem są kolejne tomy (działy monografii), które przyniosły wiele nowych i często zaskakujących ustaleń dotyczących Radzynia i okolic. Bez wątpienia jest to też związane z plejadą Autorów, których udało się zaprosić do współpracy – badaczy różnych epok i różnych zagadnień, nierzadko sięgających
po nowe źródła z trudnodostępnych zagranicznych archiwów.

Lata 1864 – 1918 mają uzasadnione cezury. Jest to czas od upadku powstania styczniowego w Królestwie Polskim do końca I wojny światowej, czyli do końca istnienia Królestwa Polskiego w sensie ustrojowym. To jednocześnie czas ogromnych przemian społecznych, gospodarczych oraz politycznych, związanych z uwłaszczeniem chłopów i popowstańczą rusyfikacją. To czas zawirowań religijnych związanych z likwidacją wyznania grekokatolickiego i pierwszą wojną światową. To wszystko pod czujnym okiem rosyjskiego zaborcy, który wszelkimi sposobami chciał na wieki utrwalić swoje panowanie na tym terenie. Stopniowe nasycanie terenu powiatu żołnierzami pozostającymi na służbie w policji i administracji oraz urzędnikami a/i jednoczesna przymusowa rusyfikacja rdzennych mieszkańców poprzez system oświatowy i Cerkiew Prawosławną współgrały ze sobą tworząc i rozwijając, już zasiedziałe (tzw. starożyłow), społeczności rosyjskie. Wybuch wojny światowej przerwał, i jak się okazało zakończył, ten proces.