Witraż. W poszukiwaniu tożsamości. O dzieciach i sierotach wojennych

Autor był sierotą wojenną. Jedną z około 400 tysięcy innych, jemu podobnych. Szczególność jego sieroctwa polegała na tym, że nie wiedział, kim jest – Polakiem czy Niemcem? Kiedy się urodził? Data urodzenia została wybrana przez dom dziecka jako jedna z dwóch możliwych. Jak się nazywał? W użyciu była wersja nazwiska, którą sam sobie poprawił, gdy nadarzyła się ku temu sposobność. W wieku 18 lat otrzymał poświadczoną sądownie metrykę, do której wymyślił wszystkie niezbędne dane. Jego książka stanowi rzadki dokument codziennego życia ostatnich świadków tamtych czasów – sierot, dla których prawdziwym domem stały się domy dziecka wczesnego PRL.

Jednocześnie Witraż… jest książką, która tworzy niezwykłą, wszechstronną panoramę wojennej historii dzieci. Michał Christian zaczął bowiem dociekać swojej tożsamości i szeroko zakrojone poszukiwania stały się częścią książki. Przedzierał się przez literaturę i archiwalia, docierał do wielu osób. Poszukiwania prowadził wszędzie tam, gdzie w czasie wojny aresztowano, rozstrzeliwano i wywożono ludność polską. Tam, gdzie mogły rodzić się lub przebywać sieroty – w Lebensbornach, w niemieckich domach publicznych i obozach koncentracyjnych. W jednym ze śląskich Polenlagrów natrafił na „swój” ślad. Był to wąski, wysoki i kolorowy witraż zakończony gotyckim ostrołukiem. Swoista pieczęć, która się odcisnęła w jego umyśle, gdy był maleńkim dzieckiem. Poszedł tym tropem. Przez cztery lata poszukiwań wniknął w wojenną tragedię ludzi i niewyobrażalną gehennę dzieci. Nasuwa się myśl, że to bardziej ich losy śledził, aniżeli szukał siebie. A jednak! Udało mu się odnaleźć ślady swoich korzeni.

Spis treści WSTĘP DOMY DZIECKA Pierwszy ślad w pamięci Wielka Osina Niemcza Miszkowice Szkoła podstawowa Pieszyce Koledzy z PDDz odnaleźli mnie w Krakowie Losy Romka Odwiedziny w PDDz w Pieszycach Wracam do poszukiwań swoich korzeni Rodzice Pękalów Matka Arego Ojciec Sauera i rozmowy o służbie wojskowej Sprawdzenie mego pacyfizmu w praktyce Relacja Jania Nauka altruizmu Nauka odwagi Kradzież chleba Zachciało mi się jabłek Gangi kiboli Matematyka Karanie krnąbrnych dzieci Kradzieże Lucynka Zabawa i rozdawanie nagród Sieroty greckie i macedońskie Nauka jazdy Wzorowe ogrodnictwo Wstydliwe znalezisko w spodniach kierownika Technikum Samochodowe w Strzelinie Wybór studiów O nauczycielach matematyki i nie tylko Bóle głowy Egzaminy wstępne na studia Historie wojenne Zygmunta Szyla Pierwsza wersja Szyla Druga wersja Szyla Trzecia wersja SzylaMoja zmyślona metryka urodzenia Historia Arego Glunda Niemcy po I wojnie światowej Domy publiczne w III Rzeszy Puffy w obozach koncentracyjnych Lebensborn e.V. (Źródło Życia) Dzieci urodzone przez kobiety wysłane na roboty przymusowe do Rzeszy Dzieci urodzone w obozach pracy lub obozach koncentracyjnych MOJE POSZUKIWANIA Poszukiwanie witrażu Polenlagry Pogrzebień (Kornowac) – Polenlager nr 82 Polenlager w Lyskach – Polenlager nr 56 Inż. por. Tadeusz Kłapica-Karwowski Remki Leszno Grupa „Ordona” Odnalazłem swoją wychowawczynię Losy Mieczysława Cetnika Wycieczka do Wielkiej Osiny Teleradiestezja Akcja „Oderberg” Potulice Puszczykowo Brochów Bruczków Podróż na Śląsk i do Wielkopolski Bałdowice Kalisz USC w Perzowie Chrzczenie dzieci w Sycowie podczas okupacji Dwie historie miłosne z czasów wojny Pierwsza historia miłosnaDruga historia miłosna Druga podróż do Bałdowic i Lewina Brzeskiego Znowu Lyski Tęgie lanie Bardo ŚląskiePoszukiwania w IPN Rozwiązanie zagadki grobu Anny Radzioch Tragedia w Łęgu Poszukiwania w Łódzkiem Poszukiwania na Pomorzu Jeszcze jeden domniemany scenariusz moich losów Christian Gustav w KL Stutthof Ewakuacja obozu BreslauBilans Dzieci w KL Auschwitz Nakło Śląskie Dzieci Zamojszczyzny Znalazłem swoje korzenie Najpierw o Menonitach Jeszcze o obcym osadnictwie na terenie Polski ANEKSY 1. Akcja „Oderberg” 2. Losy Alojzego Twardeckiego 3. Doktor Franciszek Witaszek i jego córki 4. Losy Jana Dopierały 5. Sieroty greckie i macedońskie 6. Polityka demograficzna Himmlera 7. Listy do Hitlera8. Wysiedlenia Polaków 9. Wysiedlenia z ziemi żywieckiej – Aktion Saybusch 10. Werwolf 11. Volkslisty – listy DVL 12. Zbrodnia w Piaśnicy 13. KL Auschwitz 14. Wysiedlenia na Zamojszczyźnie Mapy Bibliografia Spis ilustracji Indeks nazwisk