Pedagogika towarzyszenia. Perspektywa tradycji ignacjańskiej

Zbigniew Marek bada możliwość nowego spojrzenia na myśl pedagogiczną z perspektywy duchowości i pedagogii ignacjańskiej. Posługując się założeniami, na których oparte zostają badania jakościowe oraz techniką analizy strukturalnej, analizuje wypowiedzi trzech jezuitów opowiadających o swych doświadczeniach wychowawczych. W wyniku przeprowadzonych analiz i zestawienia ich z posiadaną wiedzą pedagogiczną formułuje zasady teorii pedagogiki towarzyszenia. Zwraca przy tym uwagę na rolę kultury oraz religii w osiąganiu przez człowieka dojrzałości. W swych badaniach autor wskazuje na znaczenie poznania religijnego w poszukiwaniu przez wychowanka odpowiedzi na egzystencjalne pytania. Podkreśla, że sprzyjają temu nawiązywane przez niego relacje z naturą, otoczeniem, innymi osobami oraz z samą Transcendencją, co wskazuje na znaczenie dla procesów wychowania nie tylko oddziaływań pedagogicznych, psychologicznych czy społecznych, ale także religijnych. Autor wykazuje przy tym, że chrześcijaństwo nie tylko nie ogranicza możliwości rozwoju osoby, ale je ubogaca.

Z recenzji prof. dr. hab. Marka Sokołowskiego SJ

Książka stanowi istotny wkład do współczesnego dyskursu pedagogicznego. Zbigniew Marek, znamienity przedstawiciel katolickiej pedagogiki religii, definiuje wychowanie z perspektywy idei towarzyszenia. W swoim podejściu reaktywuje podstawowe kategorie pedagogiki humanistycznej. Jego koncepcja jest apologią podmiotowości uczestników wychowania i ich samostanowienia. Relacja wychowawcza zakłada aktywne uczestnictwo jej aktorów, odrzuca natomiast wszelkie próby autorytarnego przekazu. W swojej argumentacji Autor odwołuje się nie tylko do dorobku pedagogiki współczesnej, lecz również wykorzystuje źródła związane z tradycją religijną, a konkretnie ignacjańską (jezuicką). Zaprezentowana korelacja idei pedagogicznych jest nie tylko twórcza, lecz również stanowi formę „odczarowania” wychowania religijnego. Wychowanie humanistyczne i wychowanie religijne stanowią bowiem podstawę kształcenia ogólnego – jest to teza, której uzasadnienie stanowi wartość dodaną monografii.

Z recenzji ks. dr. hab. Bogusława Milerskiego, prof. ChAT

Zbigniew Marek SJ, profesor w Instytucie Nauk o Wychowaniu Akademii Ignatianum w Krakowie. Podejmuje badania nad związkami zachodzącymi między naukami teologicznymi i pedagogicznymi, a także religią i wychowaniem. Podejmuje próby objaśnienia specyfiki pedagogiki katolickiej w kontekstach pedagogiki transcendentnej, religii i chrześcijańskiej. Objaśnia wkład chrześcijaństwa w procesy wspomagania rozwoju osoby.