Medycyna w filmie

Medycyna w filmie

Film i medycyna wchodzą ze sobą w różnorodne, wielopłaszczyznowe i interesujące relacje w zasadzie od samych początków dziesiątej muzy. Z jednej strony film dokumentalny umożliwił popularyzację wiedzy medycznej i dokumentację przypadków stosowaną przy badaniach lekarskich, z drugiej – kino fabularne na różne sposoby dramatyzowało (i wciąż to czyni) zarówno relacje między pacjentem i lekarzem, jak i duchowe zmagania medyków starających się służyć w warunkach nierzadko niesprzyjających.

Kino światowe obfituje zarówno w postaci lekarzy dobrych, walczących o postęp swej dziedziny (Bogowie Łukasza Palkowskiego, The Great Moment Prestona Sturgesa, Something the Lord Made Josepha Sargenta, Cudotwórczyni Arthura Penna), jak i demonicznych bądź tylko niecnych, wykorzystujących władzę nad ciałem pacjenta do moralnie podejrzanych celów (Coma Michaela Crichtona, Code Blue Urszuli Antoniak, Królestwo Larsa Von Triera). Sam szpital staje się przestrzenią różnie pojętego spektaklu, włącznie z widowiskiem muzycznym (Cały ten zgiełk Boba Fosse‘a, Śpiewający detektyw Dennisa Pottera, Joanna Kornela Mundruczo) i komediową farsą (MASH Roberta Altmana i jego serialowa kontynuacja; Szpital Arthura Penna). Ciągłe napięcie, w jakim żyją lekarze walczący o życie swych pacjentów, okazało się też barwnym tłem dla melodramatu medycznego – od wczesnych jego wcieleń, takich jak Ludzie w bieli Ryszarda Bolesławskiego, do obecnych hitów serialowych, na przykład Anatomii Greya czy The Knick.

Osobnym zagadnieniem jest sposób obecności medycyny w filmie dokumentalnym: zarówno instruktażowym, kiedy to kino ma faktyczny wpływ na pojmowanie kwestii medycznych przez profesjonalistów, jak i artystycznym, kiedy (jak w Szpitalu Krzysztofa Kieślowskiego, czy Blisko śmierci Fredericka Wisemana) filmowcy starają się zbliżyć do natury relacji lekarz – pacjent i ująć ją w sposób bez mała filozoficzny.