Rozliczanie przeszłości. Relacje polsko-żydowskie w tekstach kultury XX i XXI wieku

Ziemia polska stała się widownią bezprecedensowego mordu na niewinnych ludziach, żydowska cywilizacja w Polsce przestała praktycznie istnieć. Jak więc uregulować dług z umarłymi, jakie na nas, Polakach i Żydach, ciążą zobowiązania? Zagadnienia to trudne, ale trzeba badać je i poddawać wnikliwej analizie. Bez poszukiwania prawdy nie ma wyzwolenia, oczyszczenia serce i "regulowania" rachunków, szczególnie tego najważniejszego - rachunku sumienia.

Książka pod redakcją Tadeusza Sucharskiego i Marty Murawskiej składa się z 21 tekstów, głównie młodych badaczy. Bardzo ważny to tom, kolejny etap w badaniach nad relacjami polsko-żydowskimi. Nie tylko młodość rozlicza się z przeszłością, ale, co najważniejsze, podjęte zostały różnorodne tematy ważne nie tylko dla polskiej nauki, ale i dla szeroko rozumianego społeczeństwa.

(z recenzji dra hab,, prof. UG Dariusza Konrada Sikorskiego)

Spis treści

Henryk Grynberg, Posłanie na konferencję 5

Marcin Pełka, Motyw Żyda w polskiej filozofii dwudziestolecia międzywojennego. Krzewienie antysemityzmu czy obiektywna analiza kulturowa?  11

Paweł Łubiński, Zarys stosunku Związku Ludowo-Narodowego do mniejszości żydowskiej w Polsce w okresie poprzedzającym zamach majowy (1922-1925) 23

Grzegorz Sierocki, Nienawiść, obojętność, współczucie – kwestia stosunków polsko-żydowskich w Spowiedzi Calka Perechodnika 37

Mateusz Pustuła, Zafałszowana świadomość polskiej inteligencji w powojennym dyskursie na temat antysemityzmu oraz pogromów – Martwa fala  55

Adam Domalewski, „Krzyże na ukos” – Medaliony Zofii Nałkowskiej wobec zagadnień metafizycznych 75

Katarzyna Sokołowska, Problemy z empatią. Miejsce urodzenia Pawła Łozińskiego i Dziedzictwo Henryka Grynberga 97

Bartłomiej Krupa, Relacje polsko-żydowskie w prozie Idy Fink 113

Krystyna Gielarek-Gorczyca, Literackie obrazy rozliczenia z Holocaustem w zbiorze opowiadań Irit Amiel Osmaleni 135

Marek Sawa, Indywidualne doświadczenie przestrzeni kryjówek w prozie Michała Głowińskiego, Wilhelma Dichtera i Henryka Grynberga  145

Alicja Balcerzak, Literatura polska i kultura europejska wobec Zagłady, o rozważaniach Henryka Grynberga 169

Marta Murawska, Tożsamość kontra tożsamość w Siostrach Barbary Toporskiej  187

Beata Przymuszała, Dwie książki – jedno życie. Żywulska – Landau 203

Sylwia Majdosz, Codzienność w getcie warszawskim w Pustej wodzie Krystyny Żywulskiej oraz Bombach i myszach Miny Tomkiewicz  217

Olga Danek, Odyseusze XX wieku: exodus Marca ’68 w prozie autobiograficznej i literaturze dokumentu osobistego 237

Justyna Zaborowska, Postpamięć w twórczości Agaty Tuszyńskiej 257

Joanna Bierejszyk-Kubiak, Własnym głosem. Twórczość Anny Frajlich wobec postpamięci  269

Marta Siwicka, Widma nieobecnych historii. Warszawa w Łączniczkach Sylwii Chutnik  279

Ewelina Rąbkowska, Powroty do raju, powroty do piekła. Trudne świadectwa dzieciństwa wojennego i powojennego na podstawie współczesnej polskiej prozy wspomnieniowej 299

Marta Maciejewska, Modele ukazywania relacji polsko-żydowskich w najnowszym kinie polskim: Ida i Pokłosie 319

Krzysztof Lichtblau, Stereotypy etniczne w Mausie Arta Spiegelmana 333

Paulina Skorupska, „Nie ma śladu po żydowskim cmentarzu” – o postpamięci w miejskich projektach społeczno-artystycznych 345

Bibliografia  365
Indeks nazwisk  383