Polskie szkoły medyczne. Mistrzowie i uczniowie. Wybrane zagadnienia

Opracowanie dotyczące polskich naukowych szkół medycznych jest zbiorowym dziełem pracowników Katedry Historii Medycyny Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Nie obejmuje ono wszystkich dyscyplin medycznych, gdyż stanowi jedynie zapowiedź dużego, pełnego ujęcia tego ważnego tematu.

Każda z prezentowanych tu wspólnot intelektualnych związana jest  z jedną konkretną osobą, Mistrzem – w tym klasycznym rozumieniu tego pojęcia. W każdym przypadku zdecydowano się na omówienie dorobku jednej osoby i jednego ośrodka, ale za to takiego, który jednocześnie stał się zalążkiem szkoły wychodzącej poza pierwotną myśl badawczą. Tak było z Henrykiem Fryderykiem Hoyerem oraz polską szkołą pediatryczną, której twórca – Maciej Leon Jakubowski – od razu ujmował ją w bardzo szerokim aspekcie.

Zwrócono uwagę na sześć szkół w obrębie nauk podstawowych i na cztery szkoły naukowo-kliniczne. Wśród tych pierwszych znalazły się przede wszystkim nauki morfologiczne, z górującymi nad resztą dyscyplinami najstarszymi: anatomią opisową i anatomią patologiczną. Wiele miejsca poświęcono – związanej z histologiczną – polskiej szkole bakteriologicznej, przede wszystkim zaś krakowskiej szkole medycyny sądowej. Wybitna jest też postać Wiktora Feliksa Szokalskiego, twórcy nowoczesnej okulistyki zarówno polskiej, jak i francuskiej. W książce omówiono także inne szkoły kliniczne, między innymi ginekologiczną i psychiatryczną. Całość nie stanowi syntetycznego opracowania przedmiotu, lecz jest zwiastunem przyszłego pełnego opracowania tego zagadnienia.