Zhańbiona wieś Okół. Opowieść o buncie

Bardzo kompetentni specjaliści, od wielu lat prowadzący badania dotyczące m.in. procesów społecznych zachodzących na polskiej wsi po II wojnie światowej [...] przygotowali nowatorskie w zamyśle opracowanie dotyczące socjopolitycznej roli chłopów w przemianach ustrojowych w Polsce i Europie Wschodniej na przykładzie i w kontekście buntu rolników we wsi Okół. [...] Chcąc uzyskać od­powiedź, na ile rebelia chłopska omawiana w recenzowanej książce była czymś wyjątkowym w skali kraju i państw Europy Wschodniej, Autorzy zwrócili uwagę na pewne podobieństwa i różnice dotyczące tego typu manifestacji oporu w pań­stwach zdominowanych przez ZSRR. Autorzy piszą, iż ze względu na realia analizę omawianych zjawisk ograniczyli do „umieszczenia buntu w Okolę w szerszych, ale tylko mniej lub bardziej wyraźnie naszkicowanych wybranych kontekstach - tych, które wydają się nam szczególnie istotne, interesujące i możliwe do zarysowania na podstawie opublikowanych już opracowań. Jest to raczej przetarcie szlaku, którym warto iść, niż budowa szerokiej i solidnej autostrady”. Uważam, że zamysł ten został solidnie zrealizowany. [...] Autorzy zaznaczyli, iż po zapoznaniu się z różnymi źródłami, w tym relacjami, zaczęli zastanawiać się nad tym, „czy to, co tam się stało, jest wyjątkiem czy regułą? A mówiąc bardziej uczenie, chcieliśmy żeby nasza analiza była komparatystyczna i wielokontekstowa”. [...] Postanowiono zebrać materiały, aby odpowiedzieć na pytanie, czy zajścia w Okolę były podob­ne do tego typu wydarzeń w skali kraju i Europy. Zajęto się też szczególnie rolą kobiet jako uczestniczek buntu. Jako syntezę zamierzeń Autorów można uznać stwierdzenie, iż omawiana praca zwiera „elementy historii Europy, Polski i Kie­lecczyzny, historii politycznej, społecznej i gospodarczej. Ma ambicję dotarcia nie tylko do grona specjalistów, ale do wszystkich tych, którzy interesują się historią”. Uważam, iż ten ambitny zamiar został zrealizowany.

Z recenzji prof. dr. hab. Kazimierza Kozłowskiego

Dr hab. Grzegorz Miernik, profesor w Instytucie Historii Uniwersytetu Jana Ko­chanowskiego w Kielcach; w badaniach koncentruje się na historii społecznej i go­spodarczej Polski po II wojnie światowej. Jest autorem monografii: Opór chłopów wobec kołektywizacji w województwo kieleckim 1948-1956, Kielce 1999; „My” i „Oni”. Społeczeństwo Kiełecczyzny i stalinowski system władzy, Kielce 2007.

Prof. dr hab. Dariusz Jarosz, pracownik Instytutu Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN w Warszawie, specjalizuje się w dziedzinie historii społecznej Polski w latach 1944-1989. Jest autor m.in.: z Marią Pasztor, Afera mięsna: fakty i konteksty, Toruń 2004; Polacy a stalinizm 1948-1956, Warszawa 2000; „Masy pracujące przede wszyst­kim ”. Organizacja wypoczynku w Polsce 1945-1956, Warszawa-Kielce 2003; Mieszkanie się należy... Studium z peerelowskich praktyk społecznych, Warszawa 2010.