Pamiątka śmierci małżonki

Pamiątka śmierci małżonki z 1628 roku stanowi niezwykły druk funeralny, bo utwory zebrane w trzech tematycznych księgach to niemal wyłącznie epigramaty będące popisem barokowego ingenium. Fraszki pierwszej księgi przynoszą poetycką medytację nad okolicznościami śmierci i pochówku piętnastoletniej Zofii Morolskiej, na drugą składają się epigramaty poświęcone biblijnym definicjom ludzkiej egzystencji, podkopującym wartość istnienia, zaś ostatnia księga stanowi zbiór epitafiów i trenów poświęconych przedwcześnie zmarłej. Urok tomiku sprawił, że Morolskiego pasowano na małego mistrza utworów żałobnych, a jego pomysły były chętnie naśladowane aż po początek wieku XVIII zarówno w funeralnych zbiorach wierszy, jak i na płytach nagrobków fundowanych przez wdowców zmarłym żonom.

Jan Dominik Morolski znany był dotąd wyłącznie jako autor jednego zbioru, wydrukowanego w rocznicę śmierci żony. Wydawca odszukał nowe dane do biografii barokowego autora. Okazuje się, iż pierwsze literackie próby wyszły spod jego pióra w 1616 r. w czasie studiów na protestanckiej akademii w Altdorfie pod Norymbergą. Poeta poznał wówczas Samuela Gołuchowskiego, który dekadę później wyswatał go z czternastoletnią Zofią Kłosowską. Małżeńskie pożycie trwało zaledwie dwa miesiące, lecz autor głęboko przeżył śmierć młodziutkiej żony, czego świadectwem jest niniejszy tomik.