Norwid - spotkania kultur

Zjawisko obecności kultury oraz wzajemnych relacji cywilizacyjnych i kulturowych wpisanych w dziejów y proces powraca wielokrotnie w opracowaniach poświęconych twórczości Norwida. Nie pojawiła się jednak dotąd próba całościowego oglądu tego zjawiska czy też zespołu tego typu zjawisk. Stąd też wydało się ze wszech miar słuszne, by refleksję nad międzykulturowymi relacjami i kulturą w ogóle w dziele Norwida i pogłębić, i poszerzyć, i zarazem podsumować.

Na książkę składa się szesnaście studiów różnego autoramentu metodologicznego oraz problemowego. Rzecz została podzielona na dwa zasadnicze działy. Pierwszy gromadzi teksty o charakterze syntetycznym, starające się ująć tytułowe „spotkania kultur” w sposób całościowy, dążące wyraźnie do zasadniczych uogólnień. Dział drugi składa się z artykułów skupionych na zagadnieniach bardziej szczegółowych, dotąd nieobecnych w badaniach. Nie brakuje także zbliżeń interpretacyjnych, oczywiście ujmujących wybrane utwory Norwida (np. Quidam, Vade-mecum, Vendome) z perspektywy kulturowych przeobrażeń i cywilizacyjnych relacji. Wszystkie zamieszczone tu studia pokazują, że Norwid pojmuje kulturę jako architektoniczny fundament dla historycznego, etycznego, religijnego czy estetycznego rozwoju człowieka oraz większych grup społecznych (np. narodu). I chociaż - paradoksalnie - w słowniku poety brakuje pojęcia „kultura”, które zastępuje - zgodnie z historycznym stanem języka - szereg synonimicznych określeń, jak: cywilizacja, sztuka czy wiedza, to bez wątpienia prezentowana publikacja silnie umacnia obecną w badaniach formułę: Norwid - poeta kultury funkcjonującą komplementarnie do innych formuł: Norwid - poeta historii, Norwid - poeta dialogu czy Norwid - poeta pisma.