Szkice o antyku, t. 1: Antyk odczytany na nowo

Publikacja Szkice o antyku jest próbą ukazania różnorodnych możliwości odczytywania antyku na przestrzeni wieków. Wokół tematu nawiązywania do antyku i zależności od nurtów z niego wypływających oscylują głównie spostrzeżenia Moniki Mansfeld, Łukasza Tomanka, Moniki Czarnuch, Iwony Słomak, a także Claudio Salmeri. Należyte rozpoznawanie i kolekcjonowanie szczegółów kultury antycznej, zwłaszcza z żywotów wielkich postaci świata antycznego doprowadzić może do namysłu nad całością duchowego doświadczenia starożytności. Panegiryki, żywoty, biografie oraz autobiografie starożytnych postaci to niewyczerpane źródło inspiracji, które były odczytywane wedle paradygmatów, zmieniających się wraz z tendencjami epok i ich uwarunkowaniami historycznymi. Sposób, w jaki patrzono na daną postać, niejednokrotnie kształtował się proporcjonalnie do wzrostu wiedzy na jej temat. Zmiany metod badawczych pozwoliły na formułowanie nowych hipotez i wyciąganie odmiennych, zaskakujących wniosków. Ten aspekt badawczy ze szczególnym uwzględnieniem treści propagandowych oraz panegirycznych podkreślają w swoich analizach Paulina Pietrzyk, Przemysław Chudzik, Maciej Gaździcki, Adrian Szopa, Aleksander Musiał. Artykuły Romualda Żurka, Adama Marcisza i Ewy Kurek zwracają uwagę na metamorfozy, jakim ulegała biografia i w jaki sposób zmieniał się wizerunek wielkich postaci świata starożytnego wraz z ponownymi odczytaniami ich śladów na kartach historii literatury.

Zamieszczone artykuły mają charakter interdyscyplinarny i z pewnością pomogą „wedrzeć się do samego serca starożytności”. W tym celu trzeba dysponować arsenałem instrumentów charakterystycznych dla filologa, filozofa, teologa, historyka, psychologa, muzykologa, archeologa, teatrologa, których zdobywanie i osiągnięcie optymalnego stopnia posługiwania się nimi w sposób precyzyjny trwa latami, a nawet dziesiątkami lat. Stąd też studiom badawczym i dydaktycznym nad szeroko rozumianą kulturą antyczną, które mają charakter interdyscyplinarny i prowadzone są w ramach kilku dyscyplin naukowych, poświęcony jest ostatni artykuł niniejszej publikacji autorstwa Tadeusza Aleksandrowicza. 

Szkice o antyku. T. 1: Antyk odczytany na nowo:

01 Sor, Plato, Aristoteles, czyli o doktrynalno-biograficznych i symbolicznych odniesieniach do postaci historycznych w średniowiecznych komentarzach filozoficznych

02 Pogańskie źródło obrazu Trójcy Świętej w "Opera theologica" Mariusza Wiktoryna

03 Papuga Złotoustego? Teofylakt z Ochrydy jako komentator Ewangelii Marka

04 Platon jako wzór filozofa w twórczości Marsilia Ficina

05 "Attice dicere est optime dicere" – attycyzm z perspektywy XVII-wiecznej teorii wymowy (casus Kwiatkiewicza)

06 La traduzione nella teorizzazione di scrittori e linguisti francesi dal Cinquecento al Novecento

07 Biografie Cezara autorstwa Swetoniusza i Plutarcha jako źródła dla analizy propagandy w "De Bello Gallico"

08 Rola i znaczenie anegdot w antycznej biografii politycznej na przykładzie "Żywotów Cezarów" Swetoniusza

09 August – Karol – Bolesław. Wzorzec swetoniański a pisma Einharda i Anonima zwanego Gallem

10 Elementy biograficzne w twórczości panegirycznej Flawiusza Merobaudesa

11 "Aut ille aut iste Alexander fuisse opinatur" – postać bohatera tytułowego w "Le Roman d'Alexandre" autorstwa Aleksandra z Paryża

12 Orygenes – dlaczego nie święty?

13 Konstantyn Wielki – nie taki święty, jak go piszą

14 Juliusz Cezar w średniowiecznej literaturze angielskiej

15 Stan i perspektywy studiów nad antykiem w Uniwersytecie Śląskim w Katowicach