Filmowe adaptacje prozy Edwarda Morgana Forstera

Edward Morgan Forster w rodzinnej Anglii jest zaliczany do grona najwybitniejszych powieściopisarzy XX wieku i traktowany na równi z Virginią Woolf, Josephem Conradem i Jamesem Joycem. Tym bardziej zaskakujące wydaje się, że dla czytelników poza Anglią Forster pozostaje pisarzem praktycznie nieznanym. Opinię tę zdaje się potwierdzać fakt, że nie wydano w Polsce żadnej książki poświęconej jego twórczości, a z sześciu powieści, które napisał, przetłumaczono tylko cztery. Tymczasem na ekran przeniesiono wszystkie powieści, z wyjątkiem The Longest Journey (Najdłuższa podróż), a co najważniejsze, ekranizacje te okazały się ogromnym sukcesem, wyznaczając nowe standardy adaptacji w kinie, nie tylko angielskim, ale i światowym. Zapoczątkowały także modę na filmy kostiumowe, oparte na dziełach angielskich klasyków, która zresztą trwa do dziś.

Praca ta stanowi próbę analizy adaptacji dzieł E. M. Forstera na tle szeroko rozumianego kontekstu społeczno-kulturowego. Rozdział pierwszy przedstawia teoretyczne podejście do zjawiska adaptacji, ze szczególnym uwzględnieniem warunków kina brytyjskiego. Drugi rozdział pracy to analiza prozy Forstera pod kątem jej filmowości oraz jej głównych wątków fabularnych, takich jak podróż. Dwa kolejne rozdziały przedstawiają adaptacje dokonane przez Jamesa Ivory’ego, Davida Leana oraz Charlesa Sturridge’a. Rozdział piąty omawia zjawisko kluczowe dla forsterowskich adaptacji, jakim jest kino dziedzictwa. Pozostałe rozdziały to przedstawienie nadrzędnego tematu powieści Forstera oraz ich adaptacji czyli angielskości, ich głównego bohatera będącego kobietą, a także elementu sprawczego obecnego we wszystkich omawianych w pracy dziełach literackich i filmowych, czyli podróży, prowadzącej do przekroczenia granicy oraz spotkania z obcym.