Wbrew ich woli. Historia i geografia migracji przymusowych w Związku Radzieckim

Pavel Polian - (ur. 1952 r.), rosyjski geograf, socjolog i historyk dziejów najnowszych, pracownik naukowy na Wydziale Geografii Ekonomicznej i Społecznej Instytutu Geografii Rosyj­skiej Akademii Nauk w Moskwie. Prowadził wykłady na licznych uniwersytetach i szkołach wyższych w Austrii (Innsbruck), Niemczech (Hanower, Fryburg Bryzgowijski, Konstancja, Berlin), Szwajcarii (Bazylea), Francji (Paryż), Włoszech (Mediolan, Turyn) oraz Stanach Zjednoczonych (Princeton, Waszyngton, Boston, Hanover, Stanford). Kilkakrotnie był stypendystą Fundacji Alexandra von Humboldta (1991–1993, 1996, 1998). Zasiada w Kolegium Programowym Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Opublikował m.in.: Deportiert nach Hause. Sowjetische Kriegsgefangene im „Dritten Reich“ und ihre Repatriierung [Deportacja do domu. Radzieccy jeńcy wojenni w Trzeciej Rzeszy i ich repatriacja] (2001), oraz wspólnie z Rüdigerem Overmansem i Andreasem Hilgerem Rotarmisten in deutscher Hand. Dokumente zu Gefangenschaft, Repatriierung und Rehabilitierung sowjetischer Soldaten des Zweiten Weltkrieges [Czerwonoarmiści w rękach Niemców. Niewola, repatriacja i rehabilitacja żołnierzy sowieckich. Zbiór dokumentów] (2012).

Niniejsze opracowanie jest studium historyczno-geograficznym o migracjach przymusowych w ZSRR, dokony­wanych z upoważnienia władz państwowych zarówno w obrębie Związku Radzieckiego, jak i poza jego granicami.

Wewnętrzne migracje przymusowe, począwszy od deportacji Kozaków w 1919 r., po deportację „pasożytów” w połowie lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku stanowią wielkie zjawisko historyczne, które dotknęło około 6 mln ludzi. Były one częścią totalitarnego państwowego systemu migracji w ZSRR, uwarunkowaną skomplikowanym połączeniem czynników politycznych i ekonomicznych.

fragment Wstępu