Publishing House
Proceed to the Publishing House

Krakowskie Planty. Zarys dziejów

Bogusław Krasnowolski

TOWARZYSTWO AUTORÓW I WYDAWCÓW PRAC NAUKOWYCH "UNIVERSITAS", 2018
Page(s): 174
Section:
ISBN: 9788324234455
 
 
 

 

Książka, choć jest pracą naukową, wykorzystującą nieznane albo mało znane materiały, powstała z myślą o szerokich kręgach miłośników Krakowa. Nacisk położono na genezę i najstarsze dzieje Plant – najefektowniejszej obok kopca Kościuszki realizacji doby Rzeczypospolitej Krakowskiej, miniaturowego państwa funkcjonującego w latach 1815–1846. Szeroko omówiono przekształcenia z późniejszych czasów, zwłaszcza z okresu autonomii galicyjskiej (1866–1918) i II Rzeczypospolitej. Ukazano związek Plant z życiem miasta, zarówno tym codziennym, jak i z wydarzeniami wyjątkowymi, historycznymi. Ilustracje przedstawiają głównie archiwalne plany i widoki.

Stan badań i charakterystyka źródeł – Literatura; – Materiały źródłoweZanim powstały Planty: krakowskie fortyfikacje i ich likwidacja – Budowa fortyfikacji; – Likwidowanie fortyfikacji; – Tradycja spacerów wokół miasta sprzed powstania Plant; – Ogrody prywatne. Rozważania na temat ogrodówPlanty w czasach Wolnego Miasta Krakowa: pierwsze koncepcje i realizacje – Kwestia autorstwa pomysłu. Feliks Radwański starszy jako przypuszczalny autor a rola Stanisława Wodzickiego i Floriana Straszewskiego; – Geneza nazwy Plant według Kazimierza Girtlera; – Data powstania Plant. Kontrowersje; – Pierwsze informacje prasowe; – Wykupywanie terenów; – Pozyskiwanie drzew; – Pozyskiwanie darni; – Elementy wyposażenia: kawiarnie, cukiernie, portyki, lampy, ogrodzenia, mostki, ławki; – Pierwsze pomysły dotyczące pomników. Sprawa uczczenia Floriana Straszewskiego; – Zamknięcie pierwszego okresu kształtowania Plant: śmierć Feliksa Radwańskiego starszego (1826); – Opieka nad Plantami. Donacja Floriana Straszewskiego. Wiersze na jego cześć; – Charakterystyka pierwotnej kompozycji Plant; – Uroczystości w „kotlinie koła wielkiego”; – Przepisy porządkowe. Zabezpieczanie przed niszczeniem; – Walka o zachowanie fragmentu fortyfikacji miejskich przy Plantach. Rola Feliksa Radwańskiego starszego. Elaborat Piotra Aignera; – Planty w życiu miasta; – Drogi w otoczeniu Plant; – Planty a otoczenie i stoki Wawelu; – Częściowa wymiana drzewostanu (1840–1841); – Ogrody publiczne KrakowaPlanty po upadku Wolnego Miasta (1846–1866) – Śmierć Floriana Straszewskiego. Rola jego fundacji; – Bieżąca pielęgnacja. Usuwanie elementów związanych z istnieniem Wolnego Miasta; – Planty a dworzec kolejowy; – Zabójstwo Ignacego  Zajączkowskiego; – Planty w życiu miasta; – Przekształcenia budynków na obrzeżu PlantPlanty w dobie autonomii galicyjskiej (1866–1918) – Planty a zmiany krajobrazu Krakowa; – Kawiarnie; – Józef Dietl i Komisja Plantacyjna. Przeobrażenia kompozycji Plant; – Wymiana drzewostanu. Aleksander Kremer (1874–1877); – Ogrodnik-artysta Bolesław Małecki. Kolejne przeobrażenia kompozycji zieleni (od 1881); – Pomniki na Plantach; – Krytyczna ocena autorstwa Franciszka Kleina (1911); – Sadzawka na Plantach (1904–1905); – Zmiany „małej architektury”; – Przepisy porządkowe i ich egzekwowanie; – Budowa Collegium Novum i konflikt z nią związany; – Rozwój zabudowy monumentalnej przy  Plantach i w obrębie Plant; – Inne zespoły zieleniPlanty w latach międzywojennych (1918–1939) – Opieka nad Plantami ze strony władz miejskich. Rola wybitnych botaników; – Zarządzenia porządkowe; – Zmiany kompozycji i drzewostanu; – Nowe, żelbetowe pawilony na PlantachPlanty w czasie okupacji hitlerowskiej (1939–1945) Planty po II wojnie światowej (1945–ok. 1980) – Stagnacja; – Tragiczne dokumenty „utrwalania” władzy komunistycznej; – Pomnik i cmentarz żołnierzy Armii Czerwonej przy Barbakanie; – Pomnik Mikołaja Kopernika przy Kolegium Witkowskiego; – Tunel u zbiegu ul. Basztowej, Lubicz i Westerplatte. Początki projektowania konserwatorskiego (od 1975)Indeks nazwisk Spis ilustracji