Cyberprzestrzeń. Człowiek. Edukacja. Mistrz i uczeń w cyberprzestrzeni

Przedkładana do rąk Czytelnika książka Mistrz i uczeń w cyberprzestrzeni jest już trzecim tomem serii „Cyberprzestrzeń – Człowiek – Edukacja”. Składa się z czterech części. 

Książka ma charakter innowacyjny, twórczy i prognostyczny, prezentując najnowsze analizy dotyczące obszaru badawczego, jakim są nowe technologie informacyjno-komunikacyjne tworzące cyfrową przestrzeń.

Autorami poszczególnych rozważań są osoby o olbrzymim doświadczeniu i dokonaniach naukowych. W części pierwszej, zatytułowanej Mistrz i uczeń – istota relacji, swoją refleksją z wprawą dzielą się: Władysław Piotr Zaczyński, Andrzej Góralski oraz Małgorzata Jabłonowska i Katarzyna Korbecka. Część druga – pod tytułem Mistrz i uczeń w hybrydowym świecie – zawiera bardzo cenne poznawczo artykuły: Barbary Galas, Lecha W. Zachera, Jerzego Jastrzębskiego, Janusza Miąsy oraz Zbigniewa Łęskiego. Przedmiotem części trzeciej są problemy związane z obecnością Nauczyciela w cyfrowej szkole. Jego rolę w cyberprzestrzeni z głębokim namysłem opisują: Stanisław Juszczyk, Marta Wrońska, Beata Stachowiak oraz Zbigniew Ledóchowski. Na część czwartą, ostatnią, zatytułowaną Mistrz i uczeń – konteksty interpretacyjne, złożyły się trzy opracowania, w których osobiste, autorskie postrzeganie kontekstów, trafne przykłady oraz ich eksplikację przedstawili: Marek Jęrzejewski, Marta Trusewicz-Pasikowska, a także Izabela Tonkiel. Zakończenie napisane przez Sylwię Galanciak pięknie zamyka niniejszy tom. 

Internet jest dla dzieci i młodzieży interaktywnym, fascynującym światem przygody, przeżyć i wolności, natomiast dla osób dorosłych − również polem aktywności, przestrzenią gry interesów i ludzkich namiętności. To tam chwyta się dzieci i młode dziewczęta, by sprzedawać je ku uciesze szaleńców, ludzi chorych i zwyrodnialców. To tam zaprasza się naiwnych, bezrozumnych lub po prostu bezkrytycznych nieszczęśników, by krajać ich na części zamienne czy wychowywać na janczarów, wykorzystywanych w wojnach planowanych w zbrodniczych umysłach bandytów. W cyberprzestrzeni mamiącej interaktywnością, bogactwem środków informacji, wielością kontaktów i pomieszczonych treści są dzieci i osoby dorosłe, są rzeczy, idee i ludzie, jest człowiek z całą swoją wielkością i bagnem. 

Jakże często odbiorca przekazów medialnych gubi się w odróżnianiu prawdy od fałszu, wartości od pseudowartości, tego, co zgodne z rzeczywistością, od tego, co nierealne? W łatwości korzystania z przekazów medialnych, w codziennym pośpiechu, w pobieżności, niestaranności i niedokładności, w uproszczonej wizji świata, we własnej bezrefleksyjności oraz w świadomie lub nieświadomie akceptowanej przeciętności traci się to, co najcenniejsze – samodzielność, odwagę, subtelność, jak również pragnienie konsekwentnego dążenia do prawdy, i to pomimo ponoszonych trudów, niepowodzeń i czyhających niebezpieczeństw. W stworzonej przez ludzki geniusz rozszerzonej i wirtualnej rzeczywistości należy ożywić rolę mistrza. Jest on tam bowiem potrzebny, by w imię prawdy, dobra i piękna prowadzić kolejne pokolenie ku samodzielności i szlachetności, by uczyć i wskazywać drogę do kreatywności i innowacyjności, by uzasadniać i zachęcać do bycia wytrwałym i odważnym w poszukiwaniu prawdy, by tłumaczyć i pokazywać własnym przykładem, co znaczy etyczna odpowiedzialność za los swój i drugiego człowieka; słowem – żeby przygotowywać do wartościowego i godnego życia. 

Sięgnięcie po znane od wieków pojęcie „mistrz” ma swój głęboki sens pedagogiczny, osobowy i społeczny. O przywrócenie należnej rangi temu zapomnianemu, a co najmniej bagatelizowanemu niesłusznie, pojęciu wystąpili zbiorowo autorzy opracowań składających się na ten tom. Uczynili to nad wyraz trafnie i dobitnie, a zarazem subtelnie i mądrze, z głęboką, humanistyczną troską o los młodego człowieka.