Istota ryżu. O duszy japońskiego jedzenia

Kto zgadnie, jaki jest najpopularniejszy alkohol na świecie?
Jak zamienia się wodorosty w idealnie cienkie, kwadratowe arkusze nori?
Jeśli Japończyk przychodzi na czas, to dlaczego jest spóźniony?
Jaki wybór co do ścieżki kariery ma przedstawiciel 24. pokolenia rodzinnej firmy piekarskiej liczącej pięć wieków?
Jak smakuje kompot z fasoli?
Czym jest wszechobecne w Japonii tare?

Poznajcie oszałamiające bogactwo japońskiej kuchni – jej smaków, zapachów i rytuałów! Autor książki Sushi i cała reszta po dziesięciu latach wraca do Japonii, by zgłębić kulturę jedzenia tego kraju i lepiej poznać jego mieszkańców. W nieco ponad trzy miesiące Michael Booth wraz z rodziną przemierza całą Japonię: od podzwrotnikowej Okinawy na południu po Hokkaido na chłodnej północy. Na ich radarze znajdują się również Nagoja, Gifu, Nagano i japoński region winiarski Yamanashi. Po drodze poznają nadzwyczaj wyrafinowany pejzaż kulinarny Kraju Kwitnącej Wiśni, odwiedzają stolicę fioletowego batatu – specjalności Okinawy, próbują, jak smakuje dwudziestojednoletnia wódka awamori, dają się zagrzebać w piasku podgrzewanym przez źródła termalne do temperatury 70°C i dowiadują się, czym dla Japończyków jest istota ryżu.

Zróbcie mi przyjemność i przyjmijcie, że w Japonii mieszkają najwytrawniejsi smakosze, że może się ona poszczycić najlepszym jedzeniem na świecie i ma najbardziej zaawansowaną kulturę restauracyjną (to akurat potwierdzają przewodnik Michelin i niemal wszyscy szefowie kuchni, których o to pytałem). W takim wypadku można chyba przyjąć, że najlepsza restauracja także znajduje się w Japonii, prawda?

Fragment tekstu

W ciągu dziesięciu lat od pierwszego wyjazdu autora do Japonii na kulinarnej scenie tego kraju doszło do kilku znaczących wydarzeń. W 2007 roku cały świat obiegły nagłówki prasowe, kiedy pierwszy przewodnik Michelin po Tokio przyznał japońskiej stolicy więcej cennych gwiazdek niż Paryżowi. Kolejne przewodniki, nie tylko po stolicy, lecz także i innych miastach, umocniły status Japonii jako najbardziej rozgwieżdżonego kraju na kulinarnym firmamencie. Następnie, w 2013 roku UNESCO przyznała tradycyjnej kuchni japońskiej washoku status „niematerialnego dziedzictwa kulturowego”. Ta informacja także trafiła na czołówki światowych gazet i w efekcie jeszcze więcej zagranicznych szefów kuchni odwiedziło Japonię i znalazło inspiracje w tamtejszych technikach, składnikach i stylach podawania potraw. To właśnie Japonia jest źródłem pomysłów na modne restauracje z otwartą na salę kuchnią oraz ustalonym wielodaniowym menu degustacyjnym, które robią furorę w Londynie, Nowym Jorku, Paryżu, Kopenhadze czy innych miastach. To Japończycy dużo wcześniej niż wszyscy inni jedli lokalnie i sezonowo. Ludzie pióra i widelca – blogerzy, media społecznościowe i tradycyjne media poświęcone kulinariom – oszaleli na punkcie ramenu i zaczęli odkrywać inne japońskie fast foody i składniki. Japończycy wreszcie uświadomili sobie turystyczny potencjał wizerunkowy własnej kultury jedzenia, w efekcie czego w ostatnich latach nastąpił rekordowy wzrost liczby przybyszów z zagranicy. Ten turystyczny boom prawdopodobnie będzie trwał do igrzysk olimpijskich, które odbędą się w Tokio w 2020 roku.

Jedenastego marca 2011 roku na dnie Pacyfiku, niedaleko wybrzeża wschodniej Japonii, doszło do trzęsienia ziemi o magnitudzie 9.0, które zniszczyło całe miasta i pozbawiło życia ponad osiemnaście tysięcy osób. Było to najpotężniejsze trzęsienie ziemi, jakie kiedykolwiek nawiedziło Japonię. Trzęsienie ziemi, tsunami i katastrofa jądrowa, do której doszło w wyniku działania żywiołu, zniszczyły między innymi region ważny ze względu na wytwarzanie żywności. Jakie są długoterminowe skutki tej katastrofy? Michael Booth obserwuje, jak rolnicy, producenci jedzenia i alkoholu, rybacy wpłynęli na odrodzenie się tych regionów i tożsamości Japończyków.

Na podstawie obserwacji poczynionych podczas podróży autor zaczyna rozumieć sens mrówczej, codziennej pracy japońskich rolników, kucharzy, mistrzów sushi, cukierników i wszystkich tych, którzy z oddaniem przygotowują posiłki dla klientów. Uczy swoich dorastających synów, na czym polega japoński etos pracy, daje im praktyczne lekcje zaangażowania, pracowitości, dyscypliny, determinacji; wszystkie te pojęcia są związane z kluczowymi japońskimi zasadami bezinteresowności i doskonalenia rzemiosła. W fascynujący sposób opowiada o tym, jak wiele osób poświęciło całe życie na doglądanie i doskonalenie swojego małego poletka w tym kulinarnym krajobrazie.

Książka jest przeznaczona dla wszystkich, których interesuje kuchnia i kultura Japonii oraz obyczajowość tego kraju.