Anarchizm i inne eseje

Opublikowana przed stu laty książka Emmy Goldman Anarchizm i inne eseje ukazuje się po polsku po raz pierwszy. [...] Nie brakuje [...] poświęconych „czerwonej Emmie” książek biograficznych,  ale rzadko pojawia się ona pośród wielkich teoretyków anarchizmu: Proudhona, Bakunina, Kropotkina.  Jeśli wspomina się o jej pracy intelektualnej, to tylko w jednym, niezaprzeczalnie istotnym kontekście — Goldman wprowadziła do anarchizmu perspektywę feministyczną i uczyniła seksualność kobiecą, lecz także nieheteronormatywną, problemem istotnym dla refleksji anarchistycznej. Goldman jest zatem doceniana jako prekursorka anarchofeminizmu i teorii queer (czy raczej queerowego anarchizmu), tym niemniej jej wkład teoretyczny miałby sprowadzać się po prostu do przeniesienia już gotowej teorii anarchistycznej na nowe, dotychczas niedostrzegane, pole płci i seksualności. Tymczasem przekraczając zakreślone wcześniej granice refleksji anarchistycznej, Goldman dokonała całkowitego jej przeobrażenia — podobnie jak radykalny feminizm i teoria queer, także zapowiadająca je myśl Goldman jest złożonym narzędziem krytycznym pozwalającym zakwestionować zarówno fundamenty porządku politycznego i społecznego, jak też istniejące formy oporu  — także, a może przede wszystkim, formy wytwarzane przez najbliższych towarzyszy rewolucyjnej drogi.

 Ze wstępu Piotra Laskowskiego

Emma Goldman (1869-1940), jedna z głównych przedstawicielek amerykańskiego anarchizmu.

Goldman urodziła się w rodzinie żydowskiej w Kownie. W roku 1885 wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych, gdzie w okropnych warunkach pracowała w fabryce ubrań. Wstrząśnięta skazaniem anarchistów z Haymarket Square, Goldman zaangażowała się w ruch robotniczy. Choć początkowo związana była z Johannem Mostem, w wyniku różnic opinii dołączyła z czasem do grupy Autonomy. W 1892 wzięła udział w podjętej przez Alexandra Berkmana nieudanej próbie zamachu na Henry’ego Fricka. Znana z talentu oratorskiego, przez lata organizowała objazdowe cykle wykładów poświęconych anarchizmowi, więziennictwu, prawom kobiet, wolności seksualnej, jak i walce z kapitalizmem. W roku 1906 założyła niezwykle wpływowy miesięcznik anarchistyczny Mother Earth, który funkcjonował nieprzerwanie do sierpnia 1917. Jej najważniejsze dzieła to: Anarchizm i inne eseje (1910), My Disillusionment in Russia (1923) oraz autobiografia Living My Life (1931).